ძალას, რომელიც მოქმედებს მატერიალურ წერტილზე, უწოდებენ კონსერვატულს ან პოტენციურს, თუ ამ ძალის მიერ წერტილის მდგომარეობა 1-დან მდგომარეობა 2-ში გადაადგილებისთვის შესრულებული A_1-2 მუშაობა არ არის დამოკიდებული იმაზე, თუ რა ტრაექტორიით მოხდა ეს გადაადგილება:

A_1-a-2 = A_1-b-2 = A_1-2

მატერიალური წერტილის ტრაექტორიის გასწვრივ მოძრაობის მიმართულების ცვლა იწვევს კონსერვატული ძალის ნიშნის ცვლას, რადგან იცვლება გადაადგილებაზე მისი მდგენელის ნიშანი. ამიტომ მატერიალური წერტილის ჩაკეტილ ტრაექტორიაზე გადაადგილების შემთხვევაში, მაგალითად 1-a-2-b-1 ტრაექტორიაზე, კონსერვატული ძალის მუშაობა ნულის ტოლია.

კონსერვატული ძალის მაგალითად შეიძლება მოვიყვანოთ მსოფლიო მიზიდულობის ძალები, დრეკადობის ძალები, დამუხტულ სხეულთა ელექტროსტატიკური ურთიერთქმედების ძალები. ველს, რომლის ძალთა მიერ შესრულებული მუშაობა სხეულების ნებისმიერ ჩაკეტილ ტრაექტორიაზე გადაადგილებისას არის ნული, ეწოდება პოტენციური.

ხეულის მექანიკური მოძრაობის და ენერგიის ცვლილება ხდება ამ სხეულის სხვა სხეულებთან ძალური ურთიერთქმედების პროცესში. ამ პროცესის რაოდენობრივი დახასიათებისთვის მექანიკაში შემოყავთ მუშაობის ცნება, რომელსაც ასრულებს ძალა.

თუ განსახილველი ძალა  მუდმივია, ხოლო სხეული, რომელზედაც ეს ძალაა მოდებული, მოძრაობს გადატანითად და წრფივად, მაშინ  ძალის მიერ სხეულის მიერ S მანძილის გავლისას შესრულებული მუშაობა ეწოდება სიდიდეს

(4.1)

სადაც а არის კუთხე  ძალასა და მოძრაობის მიმართულებას შორის.

მუშაობა სკალარული სიდიდეა. თუ ძალის ვექტორი და გადაადგილების ვექტორი ქმნიან მახვილ კუთხეს ანუ , მაშინ A>0, თუ , მაშუნ  A=0, ანუ გადაადგილების მართობულად მოქმედი ძალა მუშაობას არ ასრულებს.

ზოგადად სხეული შეიძლება მოძრაობდეს ნებისმიერად, საკმაოდ რთული ფორმით. გამოვყოთ გზის ელემენტარული  უბანი, რომელზეც ძალა შეიძლება ჩავთვალოთ მუდმივი, ხოლო გზა წრფივი. ამ უბანზე ელემენტარული მუშაობა ტოლია

(4.2)

სრული მუშაობა S₁S₂ გზაზე განისაზღვრება ინტეგრალით

(4.3)

ჩვენ გავეცანით სხეულის იმპულსის მცნებას, რომელიც სხეულის გადატანითი მოძრაობის საზომს წარმოადგენს. თუმცა სხეულის ეს დინამიკური მახასიათებელი ვერ იქნება მოძრაობის ყველა ფორმის უნივერსალური საზომი. განვიხილოთ სხეულის წრფივი თანაბარი მოძრაობა ხახუნის პირობებში.  ამ შემთხვევაში ხახუნის  ძალა გაწონასწორებულია სხეულზე მოდებული  ძალით, ამასთან. ხახუნს, როგორც ცნობილია, თან ახლავს სხეულის გათბობა, რაც მოხახუნე სხეულის მექანიკური მოძრაობის მათი შემადგენელი მოლეკულეკულების მოუწესრიგებელ სითბურ მოძრაობად გარდაქმნით არის გამოწვეული.  თუმცა ამასთან სხეულის იმპულსის ვექტორი  წრფივი თანაბარი მოძრაობისას რჩება მუდმივი და არანაირად არ ახასიათებს გამოყოფილ სითბოს რაოდენობას. მოძრაობის სხვადასხვა ფორმის ერთიან საზომს წარმოადგენს ფიზიკური სიდიდე, ე.წ. ენერგია. მექანიკური სისტემის ენერგია რაოდენობრივად ახასიათებს ამ სისტემას მასში მოძრაობების რაოდენობრივი ან/და ხარისხობრივი გარდაქმნების მხრივ. ეს გარდაქმნები გამოწვეულია ურთიერთქმედებით როგორც სისტემის შემადგენელ სხეულებს შორის ისე მის გარეთ მყოფ სხეულებთან. მოძრაობა მატერიის განუყოფელი თვისებაა. ამიტომ ყოველ სხეულს აქვს ენერგია ან, როგორც ხშირად ამბობენ, ენერგიის მარაგი, რომელიც არის მისი მოძრაობის ზომა. ხარისხობრივად განსხვავებული მოძრაობის ფორმების რაოდენობრივი დახასიათებისთვის შემოაქვთ შესაბამისი სახის (ფორმის) ენერგიები - მექანიკური, შინაგანი, ელექტრომაგნიტური და სხვ.