თუ დრეკადი (მყარი, თხევადი ან აირადი) გარემოს რაიმე ადგილას აღვძრავთ მისი ნაწილაკების რხევებს, მაშინ ნაწილაკებს შორის ურთიერთქმედების შედეგად ეს რხევები დაიწყებს გავრცელებას გარემოში რაღაც v სიჩქარით. რხევების გავრცელების პროცესს ეწოდება ტალღა. ტალღას გარემოში გავრცელებისას ნაწილაკები არ გადააქვს. ნაწილაკები მხოლოდ ირხევიან საკუთარი წონასწორული მდგომარეობის მიდამოში. ნაწილაკების რხევის მიმართულების ტალღის გავრცელების მიმართულებასთან დამოკიდებულებით ასხვავებენ გასწვრივ და განივ ტალღებს. გასწვრივ ტალღაში ნაწილაკები ირხევა ტალღის გავრცელების მიმართულების გასწვრივ. განივ ტალღაში გარემოს ნაწილაკები ირხევა ტალღის გავრცელების მიმართულები მართობულად. მექანიკური განივი ტალღები შეიძლება აღიძრას მხოლოდ ისეთ გარემოში, რომელსაც აქვს წანაცვლების წინაღობა. ამიტომ თხევად და აირად გარემოებში აღიძრება მხოლოდ გასწვრივი ტალღები. მყარ სხეულებში შეიძლება ორივე ტიპის ტალრების აღძვრა. გასწვრივ ტალრებში, ნაწილაკების წანაცვლებისა და ტალღის მიმართულების თანხვედრის გამო წარმოიშვება შემჭიდროებები და გაუხშოებები.

ტალრების გავრცელება დრეკად გარემოში

ნახაზზე ნაჩვენებია ნაწილაკების მოძრაობა გარემოში განივი ტალღის გავრცელების დროს. ნომრებით 1,2,3 და ა.შ. აღნიშნულია ერთმანეთისგან νT/4 (რხევის მეოთხედ პერიოდში ტალღის მიერ განვლილი მანძილი) მანძილებით დაშორებული ნაწილაკები. საწყიის მომენტში (t = 0) ყველა წერტილი განლაგებულია წრფეზე და არცერთი არ არის გამოსული წონასწორობის მდგომარეობიდან. მოვიყვანოთ წერტილი 1 ჰარმონიულ რხევაში Т პერიოდით, 1-5 წრფის პერპენდიკულარული მიმართულებით. რადგან გარემოს ნაწილაკები დრეკადობით არიან ურთიერთკავშირში, ისინიც იწყებენ რხევას, მაგრამ რაღაც დაგვიანებით. რხევის ნახევარი პერიოდის (t=T/4) შემდეგ წერტილი 1 გადაიხრება წრფიდან მაქსიმალური წანაცვლებით.  t=T/4 დროის ამოწურვის შემდეგ წერტილი 2-იც დაიწყებს აწევას. როცა t=T/2 , პირველი წერტილი დაუბრუნდება წონასწორობის მდგომარეობას, რომელსაც წერტილი აღწევს, მეორე წერტილი აღწევს მაქსიმალურ გადახრას და რხევა აღწევს წერტილ 3-თან. როცა t=3T/4 წერტილი 1 აღწევს მაქსიმალურ უარყოფით წანაცვლებას, წერტილი 2 უბრუნდება წონასწორობის მდგომარეობას და რხევა მიაღწევს წერტილ 4-ს. ბოლოს t = Т დროის შემდეგ წერტილი 1 უბრუნდება წონასწორობის მდგომარეობას, შეასრულებს რა ერთ სრულ რხევას. რხევებმა მიაღწიეს წერტილ 5-მდე და ყველა მერხევი წერტილი ქმნის ტალღას. შემდგომი რხევების განმავლობაში პროცესი გავრცელდება წერტილი 5-ის მარჯვნივ. განხილულ შემთხვევაში ყოველი ნაწილაკი მოძრაობს მხოლოდ ქვემოტკენ და ზემოთკენ. დამკვირვებელს კი ექმნება შტაბეჭდილება, რომ "ტალღა გარბის", თუმცა ხდება მხოლოდ ერთი წერტილიდან მეორე წერტილში მოძრაობის გადაცემა.

(t = Т) პერიოდის ტოლი დროის მომენტში წონასწორობის მდგომარეობაში მყოფ წერტილებს 1 და 5 აქვთ ერთნაირი წანაცვლება და წანაცვლების ერთნაირი მიმართულება. ამიტომ ამბობენ, რომ 1 და 5 წერტილებს აქვთ ერთნაირი ფაზები. მათგან განსხვავებით წერტილები 1 და 3, თუმცა მათ აქვთ ტოლი წანაცვლება, მოძრაობენ ურთიერთსაპირისპირო მიმართუელბებით. ამიტომ ამბობენ, რომ წერტილები 1 და 3 იმროფებიან ურთიერთსაპიროსპირო ფაზებში. 1 და 5 წერტილებს შორის მანძილი განსაზღვრავს ტალღის სიგრძეს, ანუ ტალღის სიგრძე λ ეწოდება ტალღის ერთ ფაზაში მერხევ ორ უახლოეს წერტილებს შორის მანძილს. ტალღის პერიოდი Т ეწოდება მისი წერტილების ერთი სრული რხევის დროს. პერიოდის შებრუნებულ სიდიდეს უწოდებენ ტალღის სიხშირეს. ტალღის სიჩქარე განისაზღვრება გარემოს ერთი წერტილიდან მეორე წერტილამდე რხევის გადაცემის სიჩქარით: v=λ/T  რადგან T=1/ν ამიტომ,

ტალრების გავრცელების სიჩქარე მით ნაკლებია, რაც უფრო ინერტულია გარემო, ანუ რაც მეტია მისი სიმკვრივე. მეორეს მხრივ სიჩქარეს აქვს მეტი მნიშვნელობა მეტად დრეკად გარემოში. გასწვრივი ტალღების სიჩქარე განისაზღვრება ფორმულით: \(v_{\parallel}=\sqrt{\frac{E}{\rho }}\), განივისა კი: \(v_{\perp }=\sqrt{\frac{G}{\rho }}\), სადაც ρ- გარემოს სიმკვრივეა, E - იუნგის მოდულია, G - წანაცვლების მოდულია. რადგან მყარი სხეულების უმეტესობისთვის E>G , ამიტომ გასწვრივი ტალრების სიჩქარე მეტია განივი ტალღების სიჩქარეზე.