• ელექტრული დენი. ომის კანონი
• კირხოფის წესი განშტოებული წრედისთვის

ელექტრულ წრედში გამტარები შეიძლება იყვნენ შეერთებული მიმდევრობით და პარალელურად.

 გამტარების მიმდევრობითი შეერთებისას (ნახ. 1) დენის ძალა ყველა გამტარში ერთნაერია:

I₁ = I₂ = I.

ნახ. 1.

გამტარების მიმდევრობითი შეერთება

 

ომის კანონის თანახმად გამტარებზე U₁ და U₂  ტოლია

U₁ = IR₁,   U₂ = IR₂

ორივე გამტარზე U სრული ძაბვა  U₁ და U₂ ძაბვების ჯამის ტოლია:

U = U₁ + U₂ = I(R₁ + R₂) = IR,

სადაც R –მთელი  წრედის ელექტრული წინაღობაა. აქედან გამოდის:

R = R₁ + R₂.

გამტარების მიმევრობითი შეერთებისას წრედის სრული წინაღობა ცალკეული გამტარების წინაღობების ჯამის ტოლია.

ეს შედეგი სამართლიანია გამტარების ნებისმიერი რიცხვის მიმდევრობითი შეერთებისთვის.

გამტარების პარალელური შეერთებისას (ნახ. 2) ორივე გამტარზე U₁ და U₂  ძაბვები  ტოლია:

 U₁ = U₂ = U.

ორივე გამტარში გამავალი დენების ჯამი  I₁ + I₂ განუშტოვებელი წრედის დენის ტოლია:

I = I₁ + I₂.

ეს შედეგი იქიდან გამოდის, რომ მუდმუვი დენის წრედის განშტოების წერტილებში (A და B კვანძები) მუხტი ვერ დაგროვგება. მაგალითად, A კვანძთან Δt  დროის განმავლობაში მიდის IΔt  მუხტი, ხოლო კვანძიდან იგივე დროში გამოდის I₁Δt + I₂Δt. აექდან გამომდინარე, I = I₁ + I₂.

  

ნახ. 2.

გამტარების პარალელური შეერთება.

ომის კანონის მიხედვით

 \(I_{1}=\frac{U}{R_{1}}\),  \(I_{2}=\frac{U}{R_{2}}\)  და \(I=\frac{U}{R}\)

სადაც R – მთელი წრედის ელექტრული წინაღობაა, მივიღებთ

\(\frac{1}{R}=\frac{1}{R_{1}}+\frac{1}{R_{2}}\)

გამტარების პარალელური შეერთებისას წრედის სრული წინაღობის შებრუნებული სიდიდე ტოლია პარალელურად ჩართული გამტარების წინაღობების შებრუნებული სიდიდეების ჯამისა.

ეს შედეგი სამართლიანია გამტარების ნებისმიერი რიცხვის პარალელური შეერთებისთვის.

გამტარების მიმდევრობითი და პარალელური შეერთების ფორმულები ბევრ შემთხვევაში მრავალი რეზისტორისგან შედგენილი რთული წრედის წინაღობის გათვლის საშუალებას იძლევიან. ნახ. 3-ზე ასეთი რთული წრედის მაგალითია მოყვანილი და ნაჩვენებია გათვის თანმიმდევრობა.

ნახ. 3

რთული წრედის წინაღობის გათვლა. ყველა გამტარის წინაღობა მითითებულია ომებში (ომ)

უნდა აღინიშნოს, რომ განსხვავებული წინაღობისგან შედგენი ყველა რთული წრედის გათვლა არ შეიძლება მიმდევრობითი და პარალელური შეერთებების ფორმულების საშუალებით. ნახ. 4-ზე მოყვანილია ელექტრული წრედის მაგალითი, რომლის გათვლა არ შეიძლება ზევით მითითებული მეთოდით.

ნახ. 4.

ელექტრული წრედის მაგალითი არ დაიყვანება გამტარების მიმდევრობითი და პარალელური შეერთებების კომბინაციაზე

ნახ. 4-ზე წარმოდგენილი წრედის მსგავსი წრედები, ისევე როგორც განშტოებული, რამოდენიმე დენის წყაროს შემცველი წრედები კირხოფის წესის საშუალებით გაითვლება.