მოლეკულების ურთიერთქმედება

პირველად დაწვრილებით შეისწავლა -  ვან-დერ-ვაალსმა (ჰოლანდია).

ძალების ბუნება - ელექტრომაგნიტური.

აახლომოქმედი ძალები

 

მანძილზე დამოკიდებულება: Fმიზ \(\dpi{100} \sim \frac{1}{r^{3}}\);  Fგანზ\(\dpi{100} \sim \frac{1}{r^{13}}\)

 

პროექციები Fმიზ<0, ` Fგანზ>0.  ჯამის გრაფიკი - ნახ.

r0 მანძილზე, რაც დაახლოებით მოლეკულების რადიუსების ჯამის ტოლია, F=0, რადგან FმიზFგანზ. როცა r<r0 - განზიდვა, როცა r>r0 - მიზიდულობა. შესქელებული უბანი - ჰუკის კანონის შესრულება (მცირე დეფორმაციები).

 

ნახატზე - პოტენციური ენერგიის მანძილზე დამოკიდებულების გრაფიკია.

როცა Eსრული=E1: თუ ნაწილაკი მოძრაობს უსასრულობიდან მარჯვნიდან მარცხვივ, მაშინ rწერტილში პოტენციური ენერგია მინიმალურია. r1 წერტილში სრული ენერგია ტოლია განზიდვის პოტენციური ენერგიისა, ხოლო კინეტიკური ენერგია ნულის ტოლია - შემობრუნების წერტილი. შემდეგ მოლეკულა მოძრაობს r ღერძის დადებითი მიმართულებით და მიდის უსასრულობაში.

როცა Eსრული=E2<0 მოლეკულა მდებარეობს პოტენციურ ორმოში მობრუნების  წერტილებს r2 და rშორის. მოლეკულები ერთმანეთის მიმართ ასრულებენ რხევებს.

 

მყარი, თხევადი და აირადი სხეულების თვისებები

ნივთიერების მდგომარეობა.

ნაწილაკების განლაგება.

ნაწილაკების მოძრაობის ხასიათი.

თანაფარდობა მოლეკულების კინეტიკურ ენერგიასა და მოლეკულათაშორისი ურთიერთქმედების პოტენციურ ენერგიას შორის

ზოგიერთი თვისება.

მყარი.

მანძილები შესადარია ნაწილაკის ზომებთან. ჭეშმარიტად მყარ სხეულებს აქვთ კრისტალური სტრუქტურა.

რხევები წონასწორობის მდგომარეობის მიდამოში.

პოტენციურა გაცილებით მეტია კინეტიკურზე. ურთიერთქმედების ძალები მეტია.

ინარჩუნებენ ფორმასა და მოცულობას. დრეკადობა. სიმტკიცე. სიმაგრე.

აქვთ გარკვეული დნობისა და კრისტალიზაციის წერტილი.

თხევადი

განლაგებულნი არიან ერთმანეთთან თითქმის მიჯრით. დაიმზირება მოწესრიგებულობის ახლო წესრიგი.

ძირითადად ირხევიან წონასწორობის მდგომარეობის ახლოს, იშვიათად გადახტებიან ახალ წონასწორულ მდგომარეობაში. ტემპერატურის ზრდასთან ერთად მცირდება ადგილზე დაფუძნებულობის დრო.

კინეტიკური ენერგია მხოლოდ უმნიშვნელოდ არის ნაკლები მოდულით პოტენციურ ენერგიაზე.

ინარჩუნებენ მოცულობას, მაგრამ არ ინარჩუნებენ ფორმას. ნაკლებად კუმშვადნი არიან. დინებადია.

აირადი.

მანძილები გაცილებით მეტია ნაწილაკების ზომებზე. განლაგება სრულიად ქაოტურია.

ქაოტური მოძრაობა მრავალრიცხოვანი შეჯახებებით. სიჩქარეები შედარებით მაღალია.

კინეტიკური ენერგია მოდულით გაცილებით მეტია პოტენციურზე.

არ ინარჩუნებენ არც ფორმას, არც მოცულობას. ადვილად კუმშვადია. სრულად ავსებენ გამოყოფილ მოცულობას.