მექანიკური ენერგიის შენახვის კანონი.

სხეულთა სისტემის  კინეტიკური და პოტენციური ენერგიების ჯამს ეწოდება სისტემის სრული მექანიკური ენერგია.

E = Ep + Ek

თუ გავითვალისწინებთ, რომ მუშაობის შესრულებისას A = ΔEk და ამავდროულად , A = - ΔEp, მაშინ მივიღებთ: ΔEk = - ΔEp ანუ Δ(Ek + Ep)=0 - სისტემის კინეტიკური და პოტენციური ენერგიების ჯამის ცვლილება (ანუ სრული მექანიკური ენერგიის ცვლილება) ტოლია ნულის.

ΔEk = - ΔEp

ანუ, სისტემის სრული ენერგია რჩება მუდმივი:  

E = Ep + Ek = const. ჩაკეტილ სისტემაში, რომელშიც მხოლოდ კონსერვატული ძალები მოქმედებენ, მექანიკური ენერგია ინახება(ანუ: დრეკადობისა და გრავიტაციული ძალებით ურთიერთქმედი სხეულთა სისტემის სრული მექანიკური ენერგია რჩება მუდმივი ამ სისტემის შიგნით ნებისმიერი უღტიერთქმედებისას).

E = Ep + Ek = const

მაგალითად, სხეულისთვის, რომელიც სიმძიმის ძალის მოქმედებით მოძრაობს (ვარდნა; ჰორიზონტისადმი კუთხით გასროლილი სხეული, ვერტიკალურად ზევით ასროლილი სხეული ან დახრილ სიბრტყეზე მოძრავი სხეული ხახუნის გარეშე): .\(mgh_{1}+\frac{mv_{1}^{2}}{2}=mgh_{2}+\frac{mv_{2}^{2}}{2}\)

 

ხახუნის ძალის მუშაობა და მექანიკური მუშაობა.

თუ სისტემაში მოქმედებენ ხახუნის (წინააღმდეგობის) ძალები, რომლებიც არ არიან კონსერვატულნი, მაშინ მექანიკური ენერგია არ ინახება. ამასთან E1 - E2 = Aხახ. ანუ სხეულთა სისტემის სრული მექანიკური ენერგიის ცვლილება ამ სისტემაში ხახუნის (წინაღობის) ძალების მიერ შესრულებული მუშაობის ტოლია. ენერგია იცვლება, იხარჯება, ამიტომ ასეთ ძალებს დისიპაციური ეწოდებათ.

E1 - E2 = Aხახ

ამდენად მექანიკური ენერგია შეიძლება გარდაიქმნას სხვა სახის ენერგიებად, მაგალითად, შინაგან ენერგიად (ურთიერმოქმედი სხეულების დეფორმაცია, გათბობა).

სხეულთა შეჯახება.

მექანიკური ენერგიის შენახვისა და გარდაქმნის კანონი გამოიყენება, მაგალითად, სხეულთა შეჯახებების შესწავლისას.  ამასთან იგი სრულდება იმპულსის შენახვის კანონთან ერთად. თუ მოძრაობა ხდება ისე, რომ სისტემის პოტენციური ენერგია რჩება უცვლელი, მაშინ კინეტიკური ენერგიაც შეიძლება ინახებოდეს.

შეჯახებას, როცა ინახება სრული მექანიკური ენერგია, აბსოლუტურად დრეკადი შეჯახება ეწოდება.

\(m_{1}\vec{v}_{01}+m_{2}\vec{v}_{02}=m_{1}\vec{v}_{1}+m_{2}\vec{v}_{2}\)

\(\frac{m_{1}v_{01}^{2}}{2}+\frac{m_{2}v_{02}^{2}}{2}=\frac{m_{1}v_{1}^{2}}{2}+\frac{m_{2}v_{2}^{2}}{2}\)

შეჯახებას, როცა შეჯახების შემდეგ სხეულები მოძრაობენ ერთად, ერთნაირი სიჩქარეებით,  აბსოლუტურად არადრეკადი შეჯახება ეწოდება (ამასთან მექანიკური ენერგია არ ინახება).

\(m_{1}\vec{v}_{01}+m_{2}\vec{v}_{02}=\left (m_{1}+m_{2} \right )\vec{v}\)

შეჯახებას, როცა შეჯახებამდე სხეულები მოძრაობენ მათი მასათა ცენტრების შემაერთებელი წრფის გასწვრივ, ცენტრალური შეჯახება ეწოდება.