თერმოდინამიკაში სხეულთა სითბური თვისებების დასახასიათებლად გამოიყენება სითბოტევადობის ცნება.
სითბოტევადობა არის სითბოს რაოდენობა, რომელიც საჭიროა სხეულის ერთი კელვინით გასათბობად. როგორც წესი სითბოტევადობა დამოკიდებულია მდგომარეობის დამახასიათებელ ყველა სიდიდეზე (წნევა მოცულობა და ტემპერატურა). ზოგადი განსაზღვრება არის:
\(C\equiv \frac{\Delta Q}{\Delta T}\) | (10.11) |
სადაც Q არის დამატებული სითბოს რაოდენობა ხოლო \(\Delta T\) არის შედეგობრივი ტემპერატურის ნაზრდი. უფრო ზოგადად რადგან სითბოტევადობა დამოკიდებულია ტემპერატურაზე უნდა დავუშვათ, რომ ტემპერატურის ცვლილება არის იმდენად მცირე, რომ სითბოტევადობა არ იცვლება და მაშინ სითბოტევადობა ჩაიწერება ასე:
\(C\equiv \frac{\delta Q}{dT}\)
აქ δ სიმბოლო გულისხმობს იმას, რომ Q არის პროცესის ფუნქცია, ხოლო d კი იმას რომ T არის მდგომარეობის ფუნქცია.
კუთრ სითბოტევადობას უწოდებენ სიდიდეს, რომელიც რიცხობრივად ტოლია იმ სითბოსი, რაც უნდა მიეწოდოს სხეულის ერთეულოვან მასას რათა მისი ტემპერატურა ერთი კელვინით ამაღლდეს:
\(C_{spec}=\frac{\Delta Q}{m\Delta T}\) | (10.12) |
აქედან შეიძლება განისაზღვროს სითბოს ის რაოდენობა, რაც საჭიროა m მასის სხეულის გასათბობად
\(\Delta Q=C_{spec}m\Delta T\) | (10.13) |
მოლური სითბოტევადობა - სითბოს რაოდენობა, რომელიც საჭიროა ნივთიერების ერთ მოლის ერთი კელვინით გასათბობად
\(C_{mol}=\frac{\Delta Q}{m\Delta T}\mu=C_{spec}\mu\) | (10.14) |
ღერმოდინამიკის პირველი კანონის გათვალისწინებით (10.11) ასე შეიძლება გადავწეროთ
\(C=\frac{\mathrm{d} }{\mathrm{d} T}\left ( dU+\delta A \right )\) | (10.15) |
საიდანაც გამოდის, რომ სითბოტევადობა არის პროცესის ფუნქცია, ანუ სისტემის სითბოტევადობა დამოკიდებულია იმაზე თუ რანაირად გადადის სისტემა ერთი მდგომარეობიდან მეორეში. საზოგადოდ, ასეთი პროცესი შეიძლება იყოს ნებისმიერად ბევრი, ფაქტიურად კი ყველაზე ხშირად გამოიყენება სითბოტევადობა როცა р=const(Cp) და როცა V=const(CV).