|
თერმოდინამიკის პირველი კანონის გამოყენება იზოპროცესებში |
|||||
|
პროცესი |
მუდმივები |
გრაფიკი |
შინაგანი ენერგიის ცვლილება |
თერმოდინამიკის პირველი კანონის ჩაწერა |
ფიზიკური არსი |
|
იზოთერმული გაფართოება |
m=const M=const T=const pV=const |
|
U=const ΔU=0 |
Q=A' |
იზოთერმული პროცესი თერმოგადაცემის გარეშე ვერ განხორციელდება. სისტემისთვის გადაცემული სითბოს მთელი რაოდენობა იხარჯება ამ სისტემის მიერ მექანიკური მუშაობის შესრულებაზე. |
|
იზოთერმული შეკუმშვა |
m=const M=const T=const pV=const |
|
U=const ΔU=0 |
A=-Q |
იზოთერმული პროცესი ვერ განხორციელდება სითბოცვლის გარეშე. გარე ძალების მთელი მუშაობა გამოიყოფა სითბოს სახით. |
|
იზოქორული გათბობა |
m=const M=const V=const |
|
p↑ T↑ U↑ ΔU>0 |
A=0 Q= ΔU |
სისტემაზე გადაცემული სითბოს მთელი რაოდენობა იხარჯება მისი შინაგანი ენერგიის გაზრდაზე. |
|
იზოქორული გაციება |
m=const M=const V=const |
|
p↓ T↓ U↓ ΔU<0 |
A=0 Q= ΔU<0 |
სისტემა ამცირებს საკუთარ შინაგან ენერგიას, გადასცემს რა სითბოს გარემომცველ სხეულებს. |
|
იზობარული გაფართოება (გათბობა) |
m=const M=const p=const
|
|
V↑ T↑ U↑ ΔU>0 |
Q=ΔU+A' ΔU=Q-А'>0 |
სისტემაზე გადაცემული სითბოს რაოდენობა აჭარბებს მის მიერ შესრულებულ მექანიკურ მუშაობას. ნაწილი სითბოსა იხარჯება მუშაობის შესრულებაზე, ნაწილი - შინაგანი ენერგიის გაზრდაზე. |
|
იზობარული შეკუმშვა (გაციება) |
m=const M=const p=const
|
|
V↓ T↓ U↓ ΔU<0 |
ΔU=Q+A<0 Q<0 |
სისტემის მიერ გაცემული სითბო აჭარბებს გარეშე ძალების მიერ შესრულებულ მუშაობას. სითბოს ნაწილს სისტემა გასცემს საკუთარი შინაგანი ენერგიის ხარჯზე. |
|
ადიაბატური გაფართოება |
m=const M=const
|
|
ΔU<0 U↓ T↓ |
Q=0 A' > 0 ΔU=-A' < 0 A'=-ΔU |
სისტემა ასრულებს მექანიკურ მუშაობას მხოლოდ საკუთარი ენერგიის შემცირების ხარჯზე. |
|
ადიაბატური შეკუმშვა |
m=const M=const
|
|
ΔU>0 U↑ T↑ |
Q=0 A>0 ΔU=A |
სისტემის შინაგანი ენერგია იზრდება გარეშე ძალების შესრულებული მუშაობის ხარჯზე. |
=const