შეკითხვა: | ერთი ბურთულას მასა არის 3m სიჩქარე v, მეორესი m და 3v. ურთიერთშემხვედრი მიმართულებით მოძრაობენ და გვეკითხებიან, შეჯახების შემდეგ საით იქნება ბურთულების მიმართულება? თუ შეიძლება ამიხსენით ასეთი ტიპის ამოცანები, როგორ გავაკეთო? |
---|---|
პასუხი: | გააჩნია როგორი დაჯახებაა: -- დრეკადი თუ არადრეკადი, თუმც ორივე შემთხვევაში უნდა გამოვიყენოთ იმპულსის მუდმივობის კანონი: რომ შეჯახებამდე და შეჯახების შემდეგაც სისტემის სრული იმპულსი ინახება- მუდმივი რჩება. იმპულსი კი ვექტორული სიდიდეა და P = mv სიჩქარის მიმართულება აქვს. სასკოლო კურსში უფრო ხშირად განიხილება აბსოლუტურად არადრეკადი შეჯახებები - ანუ როცა სხეულები ართმანეთს ''შეერწყმებიან''. პირველ ბურთულას ექნება მარჯვნივ მიმართული P1 = 3m•v იმპულსი ხოლო მეორეს კი მარცხნივ მიმართული P2 = m•3v ანუ P1x = - P2x გამოდის რომ სისტემის სრული იმპულსი შეჯახებამდე 0-ის ტოლია..... შეჯახების შემდეგაც 0 უნდა დარჩეს ასე რომ ართმანეთთან შერწყმული ბურთულები უძრავნი აღმოჩნდებიან.
ახლა დავუშვათ რომ პირველი ბურთულას მასაა 5m დანარჩენი პირობა კი უცვლელი დავტოვოთ, მაშინ: P1x = 5mv .....P2x = - 3mv ...... შეჯახებამდე სრული იმპულსი მიმართულია მარჯვნივ და ტოლია P = 5mv - 3mv = 2 mv შეჯახების შემდეგ კი სრული იმპულსი ტოლი იქნება P = (5m + 3m) V = 8mV 2mv = 8 mV .... ....>>>>>> V = v/4 ანუ შერწყმული ბურთულები შეჯახების შემდეგ იმოძრავებენ მარჯვნივ v/4 სიჩქარით --------------------------------- ოლეგი გაბრიაძე
|